گروه آموزشی مشاور پروژه

ارائه دهنده پرسشنامه و آزمون و ارائه خدمات در زمینه تحلیل داده های آماری با ,SPSS  LISREL  و AMOS

نگارش پایان نامه و پروپوزال در رشته های روانشناسی، مشاوره، علوم تربیتی و علوم اجتماعی

شماره تماس: ۰۹۳۷۰۳۳۴۸۸۵-۰۹۱۹۳۶۶۹۸۴۹

فهرست منابع

ارتباط زناشویی و اهمیت آن

ارتباط میان فردی و انواع آن

ارتباط کلامی

ارتباط غیرکلامی

انواع مدل‌های ارتباط:

مدل خطی

مدل تعاملی

مدل تبادلی

مدل واتزلایک

مدل مک مستر و فرایند

مدل گاتمن

مدل فیتزپاتریک

ساختارها و رویکردهای تعاملی درون خانواده

نظریه سیستمی خانواده

نظریه ارتباطی ستیر

نظریه شناختی_ رفتاری

الگوهای ارتباطی زناشویی

۱-الگوی ارتباط سازنده متقابل

۲-الگوی ارتباطی اجتنابی متقابل

۳- الگوی ارتباطی توقع/کناره‌گیر

پایه‌های ارتباط زناشویی

پایه‌های ارتباط زناشویی

نقش خود افشایی در بهبود ارتباط زناشویی

مشکلات ارتباطی رایج بین زوج‌ها

پیامدهای مشکلات ارتباطی در بین زوج‌ها

کریستنس و سالاوی (۱۹۹۱، به نقل از عبادت پور، ۱۳۷۹) الگوهای ارتباطی بین زوج‌ها را به سه دسته تقسیم می‌کنند:

۱-الگوی ارتباط سازنده متقابل: مهم‌ترین ویژگی این الگو این است که الگوی ارتباطی زوج‌ها از نوع برنده برنده است در طی آن زن و شوهر سعی می‌کنند در مورد مسائل ارتباطی خود گفتگو کنند و به نحو مسالمت‌آمیزی آن را حل کنند، برای مشکل ارتباطی پیشنهاد راه‌حل و مذاکره بدهند و احساساتشان را به هم ابراز کنند. در این الگو هر دو نفر احساس درک شدن می‌کنند، به‌راحتی در مورد مسائل و تعارضات خود گفتگو می‌کنند و به دنبال حل مساله و تعارض خود هستند و از واکنش‌های غیرمنطقی اجتناب می‌کنند. در این الگو هر دو رشد شخصی دارند. مزیت الگوی ارتباطی سازنده در آن است که زوج‌ها هنگامی‌که از این الگو استفاده می‌کنند، انتقال و درک واضحی از محتوا و قصد هر پیام رادارند به‌طوری‌که می‌توانند افکار، احساسات، تمایلات و نیازهای خود را به یکدیگر انتقال دهند. (گلادینگ[۱]، ۱۳۹۶). ارتباط سازنده دارای نقش کلیدی در عملکرد خانواده‌های موفق دارد. پژوهشگران توافق دارند که ارتباط مداوم، باز و روشن یک ویژگی اساسی خانواده‌های سالم است. آن‌ها همچنین اظهار می‌دارند که خانواده‌هایی که راه‌های صحیحی را به هنگام برقراری ارتباط به کار می‌گیرند بهتر قادر به حل مشکلات و مسائل خود می‌باشند و رضایت بیشتری از رابطه خوددارند (شرفی، ۱۳۸۲).

۲-الگوی ارتباطی اجتنابی متقابل: در این الگو زوج‌ها از برقراری ارتباط با یکدیگر خودداری می‌کنند و زندگی این زوج‌ها به شکل موازی با یکدیگر بوده و ارتباط آن‌ها در حداقل میزان ممکن است یا اصلاً وجود ندارد. زوج‌ها از بحث کردن در مورد مشکل خود اجتناب می‌کنند و بر روی مسائل خود سرپوش می‌گذارند. در این الگو زوج‌ها از رضایت زناشویی پایینی برخوردارند و تعارض در بین آن‌ها شدید و دائمی است (عبادت پور، ۱۳۷۹). اجتناب از بحث و گفتگو درباره مشکلات اگرچه آشفتگی در روابط را به‌طور موقتی کاهش می‌دهد، اما باعث می‌شود که مشکلات موجود در روابط به قوت خود باقی بماند (براد بری و همکاران، ۲۰۰۱؛ به نقل از شرفی، ۱۳۸۲). به عقیده لورنتز[۲] (۲۰۱۶) توافق و مصالحه بین زن و شوهر بدون صحبت کردن در مورد مسائل، نظرات و عقاید ایجاد نمی‌شود؛ بنابراین اگر زوج‌ها هر دو به نقطه کناره‌گیری به‌عنوان راه‌حل اصلی برای برخورداری از تعارض برسند رفتارهای ارتباطی مثبت در این زندگی زناشویی ایجاد نخواهد شد. رفتارهای ارتباطی منفی مثل اجتناب از نزدیکی، کناره‌گیری همراه با عصبانیت و اجتنابی و تدافعی بودن در ارتباط چه خاص یک جنس یا هردوی آن‌ها باشد، فرصت درک متقابل و احترام بین زوج‌ها را از بین خواهد برد و استرس، پریشانی، درماندگی و درنهایت طلاق را به همراه خواهد داشت (قوامی، ۱۳۹۰).

۳- الگوی ارتباطی توقع/کناره‌گیر: عبارت است از اصرار یک زوج مبنی بر ایجاد تنوع و تغییر یا بحث در مورد یک مساله، درحالی‌که زوج دیگر از تعامل خودداری نموده و به‌طور فیزیکی یا روانی از بحث کناره‌گیری می‌کند (ساگرستانو[۳]، هیوی و کریستنسن، ۱۹۹۹).

الگوی ارتباطی توقع/ کناره‌گیری باعث افزایش تنش در روابط زناشویی می‌شود، زیرا زوجی که از او کناره‌گیری می‌شود یک نوع پیغام عدم‌تأیید را دریافت می‌کند و نشان می‌دهد که ایجاد تعامل معنادار با شریک دیگر زندگی برای این فرد مهم نیست (گاتمن،۱۹۹۳). در این الگو فرد متوقع فردی وابسته است و فرد کناره‌گیر ترس از وابسته شدن دارد. همچنین در این الگو یکی از زوج‌ها با فشار، انتقاد و توقع به دنبال نزدیکی بیشتر و برخلاف آن‌طرف مقابل در جستجوی فاصله بیشتر یا کناره‌گیری و حالت تدافعی است (کریستنس، ۱۹۸۸؛ کلاین تاب و اسمیت، ۱۹۹۶؛ به نقل از عبادت پور، ۱۳۷۹). پژوهش‌ها نشان داده‌اند که الگوی ارتباطی اجتناب متقابل و کناره‌گیری یکی از مهم‌ترین الگوهای رفتاری همسران مشکل‌دار است (گاتمن و کاروف، ۱۹۹۳؛ بیو هلمن، گاتمن و کتز، ۱۹۸۹؛ گاتمن و لیونسون، ۱۹۹۲؛ به نقل از اسدی، ۱۳۸۸).

گاتمن (۱۹۹۴؛ به نقل از اسدی، ۱۳۸۸) چهار مقوله را برای الگوهای منفی ارتباطی بیان می‌کند و آن‌ها را «چهار سوارکار مکاشفه» می‌نامد. او عنوان می‌کند که اکثر الگوهای ارتباطی منفی زوج‌ها در این چهار نمونه قرار می‌گیرد. این مقوله‌ها عبارت‌اند از:

۱_انتقاد در مقابل شکایت: شکایت اگر به شکل صحیح انجام گیرد بیان‌کننده احساس فرد شکایت‌کننده و نارضایتی او از وضع موجود است. گاهی اوقات زوج‌ها به‌جای بیان مناسب احساس نارضایتی خود، به انتقاد سرزنش‌آمیز از یکدیگر می‌پردازند. این مشکل زمانی اتفاق می‌افتد که به‌جای تمرکز بر رفتار ناراحت‌کننده، بر خود فرد تمرکز می‌شود. به عبارتی به‌جای شکایت از رفتار ناراحت‌کننده، از شخصیت فرد انتقاد می‌شود. بیان این مساله هم گاهی شکل اتهام پیدا می‌کند. مثال «من هیچ سرگرمی ندارم، چون تو از بیرون رفتن خوشت نمی‌آید».

۲_تحقیر: تفاوت انتقاد و تحقیر در ارتباط زوجی، این است که در انتقاد به‌صورت عمدی به همسر ضربه وارد نمی‌شود، درحالی‌که در تحقیر فرد تحقیرکننده به‌صورت عمدی و از روی قصد به همسر خود آسیب و ضربه روحی وارد می‌کند. توهین و فحاشی، عنادورزی، مسخره کردن، حرکات بدنی تحقیرآمیز و… همه از نشانه‌های تحقیر هستند. تحقیر می‌تواند رابطه را کاملاً مختل کند. فردی که همسرش را تحقیر می‌کند، احساس دوست داشتن را در همسر خود کاملاً از بین می‌برد.

۳_دفاعی رفتار کردن: وقتی زن و شوهر نسبت به هم حالت دفاعی می‌گیرند، نمی‌توانند به‌عنوان یک تیم باهم همکاری کنند. در این حالت، هر دو نفر مسئولیت خود را نادیده گرفته و خود را تبرئه می‌کنند. همچنین ممکن است از روش‌هایی مثل شکایت دوطرفه استفاده کنند. در این حالت، زوج روزگار سختی را می‌گذرانند؛ زیرا زمانی که ناکام می‌شوند فرصت‌های زیادی را از دست می‌دهند.

۴_ عدم همکاری: وقتی در رابطه زن و شوهر مشکل ایجاد می‌شود، یکی از آن‌ها ممکن است قهر کند و از صحبت کردن امتناع ورزد. قهر کردن به‌نوعی، حالت تحقیر را در طرف مقابل ایجاد می‌کند. این حالت به این دلیل ایجاد می‌شود که فرد احساس می‌کند، به او بی‌اعتنایی می‌شود. خیلی از زوج‌ها در جریان زندگی ممکن است گاهی با یکدیگر قهر کنند، اما اگر قهر طولانی و پایدار شود، مشکلات جدی وخیمی را در رابطه آن‌ها ایجاد می‌کند (نظری، ۱۳۹۷).

Visits: 220