خلاصه آیتم

هیجان یک حالت احساسی است که از فعل‌وانفعالات یک‌باره پدید می‌آید و عبارت است از تجربه ذهنی هشیار (عنصر شناختی) که با انگیختگی بدن (عنصر فیزیولوژیکی) و جلوه‌های آشکار خاص (عنصر رفتاری) همراه است. روانشناسان برای شناخت احساسات انسان، هیجان‌ها را به طرق گوناگون طبقه‌بندی می‌کنند. ایزارد برای بقای فرد یا نوع، ده هیجان اصلی و مهم را تشخیص می‌دهد که عبارت‌اند از: رغبت و برانگیختگی، شادی، پریشانی، دلتنگی، تعجب، خشم، نفرت، خوارشماری یا تحقیر، ترس، شرم و گناه. هر کدام از این هیجان‌ها دارای سه جزء ترکیب کننده است، فعالیت عصبی، احساس ذهنی یا غیر ذهنی و تجلی (پلاچیک[۱]، ۱۹۵۹؛ به نقل از یوسفوند، ۱۳۹۵).